Bram Oude Monnink

Patchworking Amsterdam Noord

Verbeteren door verdichten 

De druk op de woningmarkt is nog nooit zo groot geweest, grootschalige gebiedsontwikkelingen schieten in Amsterdam als paddenstoelen uit de grond. De ruimtelijke consequenties hiervan zijn immens. Ook het stadsdeel Amsterdam Noord wordt hier niet van weerhouden. Hier vindt ontwikkeling vooral plaats door het transformeren van de havengebieden (Noordelijke IJ-oevers) naar woonmilieus. Maar wie Noord kent, zal zich voornamelijk een pittoresk, sociaal, rustig en groen stadsdeel herinneren, een adempauze, naast de drukte van het Amsterdamse stadsleven. De karakteristieke stedenbouw van de verschillende delen in Amsterdam Noord uit zich vaak in ruimtelijk sterke identiteiten, en zijn vaak te relateren aan de tijdsgeest van verschillende stedenbouwkundige stijlen. Dit levert grote contrasten op tussen de verschillende wijken van Noord. Deze contrasten geven de eigenheid aan het stadsdeel waar de huidige bewoners zo trots op zijn. Maar in deze bestaande buurten overheerst vaak een monotonie, qua diversiteit van woningaanbod en ook demografie. Sommige delen zijn sleets, investeringen in de woningen en openbare ruimte zijn vaak achterwege gelaten. 

Huidige bewoners hebben het gevoel dat zij worden achtergesteld ten opzichte van de nieuwe Noordelingen. Het contrast is te groot geworden, dat geldt zowel voor de architectuur, voorzieningen en inkomens van de nieuwe wijken. Dat wordt versterkt doordat de nieuwe inbreidingen vaak, om te veel conflicten te voorkomen, langs de rand van het IJ. Dit, zonder goed te kijken naar verbindingen en programmatische verbeteringen van de achtergelegen wijken.  

Mijn afstudeerproject Patchworking Amsterdam Noord geeft een nieuw perspectief in een vastgelopen discussie over het wonen en ontwikkelen in Noord. In dit gedeelde perspectief staat niet het snel kunnen bouwen langs de rand centraal, maar een stedenbouwkundige visie en strategie waar verbindende elementen hebben geleidt tot een ruimtelijk integraal plan, waarbij heel Amsterdam Noord kan worden verbeterd. Dit integrale plan doet eer aan de bestaande waarden, waarbij nieuwe inpassingen de ruimtelijke kwaliteiten, waarden en voorzieningen versterkt worden. Het integraal plan staat voor een algehele verdichting en verbetering van Amsterdam Noord, die kansen biedt voor nieuwe maar ook voor de huidige bewoners. 

Patchworking Amsterdam Noord focust zich voornamelijk op het Noordwestelijke deel van Noord, deze uitwerking heeft geleidt tot een ruimtelijk concept en methode die toepasbaar is op het gehele stadsdeel, om de identiteit van Noord te verbeteren en te behouden. Door verdichten niet als hoofddoel te zien maar als middel om de ruimtelijke en programmatische kwaliteit van Noord in zijn  geheel te verbeteren. Het geeft antwoord op de vraag hoe bestaande ruimtelijke structuren, bewoners en huidige waarden het fundament kunnen zijn voor de nieuwe en toekomstige gebiedsontwikkelingen in dit stadsdeel.  

Afstudeerdatum: 7 december 2022
Afstudeercommissie: Hans van der Made (mentor), Anne Nieuwenhuijs, Herman Zonderland 
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Iruma Rodriguez, Martin Aarts