Lector
Henk Hartzema

Waar de woning de oorsprong is van de architectuur, is de straat het begin van de stad. Patronen van straten leiden direct naar de aard van de stad, zoals de woning het verhaal vertelt van haar bewoners. De straat bepaalt onze oriëntatie op de stad en stuurt onze perceptie op de stedelijke werkelijkheid. Ondanks een spreekwoordelijke krachtige planningstraditie zijn Nederlandse straten informeel en onbepaald van vorm. Boulevards ontbreken en zelden maakt een gebouw de straat belangrijk. Instituten van nationaal belang, het parlement, ministeries en rijksmusea staan niet aan de hoofdwegen en onze vorst woont onzichtbaar.

StreetWorks
In Nederland heerst een desinteresse voor de bindende en plaatsbepalende functie van de straat. Hoe een straat de stad verbindt met het landschap, de fragmenten van de stad op elkaar betrekt of belangrijke gebouwen hun plaats geeft. Deze cultureel bepaalde omslachtigheid tegenover de straat leidt tot reductie van complexiteit en anti-stedelijkheid. Dit nestelt zich in isolationistische opvattingen over architectuur en stedenbouw. Met het groeien van de stad neemt het beslag op haar bindende en plaatsbepalende capaciteit echter toe en groeit de behoefte aan structuur en territoriale leesbaarheid.

Het onderzoeks- en ontwerpproject van het lectoraat Design in Urbanism richt zich op de bindende functie van de stadsstraat: de studie naar de rol van betekenis in de lineaire ruimte, oriëntatie binnen de stad en omgeving en de rol van architectuur binnen deze stedelijke context. Dit gebeurt door de blik te verleggen naar tradities en ideologische opvattingen elders in Europa. Het onderzoek richt zich op begrip van de gelaagde stedelijke werkelijkheid van de straat: betekenis, geschiedenis, functies.

StreetWorks is een onderzoeksproject van de European Association for Architectural Education, waarvan de Academie van Bouwkunst onder leiding van professor Henk Hartzema penvoerder is. De ontwerpopgave voor het najaarssemester 2009 komt tot stand in samenwerking met de afdelingen Architectuur van de Helsinki University of Technology, Edinburgh College of Art, La Cambre en Sint-Lucas Brussel, Universidade do Porto en University of Zagreb en de stedenbouwkundige diensten van Helsinki, Edinburgh, Amsterdam, Brussel, Porto en Zagreb.