Menno van der Heijden

De Coöperatieve Stad

Het potentieel van coöperatieve stedenbouw

De stad is constant in beweging en stelt ons voor nieuwe sociale en economische uitdagingen. Eén van de urgentste opgaven is het nijpende tekort aan betaalbare woningen, vooral voor alleenstaanden. Zij vallen steeds vaker buiten de boot: te veel inkomen voor sociale huur, te weinig voor koop. Mijn afstudeerproject onderzoekt hoe wooncoöperaties hierop een krachtig antwoord kunnen bieden. 

Wooncoöperaties zijn niet slechts een praktische oplossing, maar een maatschappelijk alternatief dat de vraag stelt: van wie is de stad? In plaats van marktdenken en individualisme, draait het hier om collectief eigenaarschap, democratisch bestuur en betaalbare, toekomstbestendige woonvormen. Internationale voorbeelden, zoals Zürich, laten zien dat deze vorm van samen wonen en samen bouwen op grote schaal mogelijk is. Via langjarige erfpacht, kostendekkende huurmodellen en brede betrokkenheid van bewoners, ontstaan robuuste gemeenschappen waarin gedeeld eigendom de norm is. 

Met de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens “inmiddels 3,2 miljoen in Nederland” groeit de noodzaak om het woonbeleid te herzien. De huidige woningvoorraad sluit niet aan op hun behoeften. Toch blijft deze groep onderbelicht in de ruimtelijke ordening. Wooncoöperaties kunnen hierin het verschil maken: niet als niche, maar als structureel alternatief. 

In mijn project fungeert Breda als voorbeeldstad. Met haar ambitieuze stedelijke uitbreidingsplannen en diverse gebiedsontwikkelingen is hier ruimte om te experimenteren met nieuwe woonmodellen. Mijn ontwerp laat zien hoe een coöperatieve woonwijk in Breda eruit kan zien, als stedenbouwkundige en sociale reparatie. 

Dit project is een pleidooi voor een stad waar gedeeld eigendom, publieke waarde en samen leven centraal staan. Geen blauwdruk, maar een voorstel voor een nieuwe ontwikkelstrategie. Een stad die we samen maken. 

 

Afstudeerdatum: 18 juni 2025 
Afstudeercommissie: Jerryt Krombeen (mentor), Arie Lengkeek, Lisa van der Slot 
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Martin Probst, Flora Nycolaas