Laura Kragten

Coastal Crofting

Crofting aan de kust

Het herstel van de verbinding met de Cromarty Firth


Gegrepen door de bijnaam “oil rig graveyard” werd mijn interesse gewekt om de Cromarty Firth regio te ontdekken. Een gebied waar water en land elkaar ontmoeten in het noordoosten van Schotland.  

Mijn interesse voor een opgave in Schotland combineerde zich met de wens om een project vanuit een plek te starten en niet vanuit een probleem.  

De Cromarty Firth is een zij arm van de Moray Firth met door de gletsjer gevormde diepe, beschutte wateren. Door de eeuwen heen hebben mensen zich gevestigd op de glooiende helling naast de Cromarty Firth. Deze regio heeft verschillende identiteiten en ingrijpende transformaties gekend. Ooit was dit een lokaal agrarisch gebied met crofting tradities, dat door de globale industrialisatie in de luwte is geraakt. Fascinerend is het huidige contrast tussen de natuurlijke condities en de olieboorplatforms die geparkeerd zijn in het water van de Firth. Hierdoor begon ik me af te vragen; wat is de identiteit van deze plek en hoe zal die zich ontwikkelen in een post-olie tijdperk? 

Om de genius loci van de plek te ontdekken en te ontmoeten was een onderdompeling van piek tot kustlijn in het gebied cruciaal. Mijn reis toonde een gelaagd landschap dat gevormd is door de geologie, geschiedenis en menselijke ingrepen. Relicten van verschillende tijdslagen zijn her en der zichtbaar. De zachtheid van de rivier begeleidende bossen, vergezichten over het landschap door de natuurlijke hoogte en de luwte van het gebied staan in contrast met de hardheid van de grootschaligheid en industrie. De gradiënt in het landschap wordt verstoord door barrières die het gebied doorkruisen. Industrialisatie heeft het water verstijfd en de sociale connectie vertroebeld. Niet langer is de gemeenschap emotioneel en fysiek verbonden met het water. Het contact met de Firth is verloren. Het water van de Firth is in de vergetelheid geraakt. 

Uit mijn veldonderzoeken ontstond het projectdoel: het herstellen en activeren van de fysieke en emotionele relatie tussen mens en de Firth. Om zo een nieuwe identiteit creëren voor de post-olie toekomst. Waar land en water elkaar ontmoeten ontstaan nieuwe relaties.  

Crofting vormt de basis voor de hernieuwde verbinding met het water en het lokale landschap. Door dit kleinschalig gemeenschappelijk landbouwsysteem, wat diepgeworteld is in de Schotse Hoogland cultuur, te interpreteren worden de verloren relaties hersteld. Kleine crofts en gemeenschappelijke commons vormen de basis van een divers en verbonden landschap waarbij de natuur en de gemeenschap worden herontdekt.  

Met dit project ontwikkelt de Cromarty Firth haar nieuwe genius loci. Fysieke en emotionele banden worden gevormd door herinterpretatie van relicten uit het omliggende landschap. De Cromarty Firth ademt weer, niet langer de stille achterkant, maar als kloppend hart van de gemeenschap. 

Afstudeerdatum: 26 mei 2025
Afstudeercommissie: Yttje Feddes (mentor), Ziega van den Berk, Dingeman Deijs
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Roel Wolters, Brigitta van Weeren