Giel Wieggers

De bodem als ontwikkelaar

Stedelijke transformatie geleid door het landschap


Havenstad is een ambitieus plan van de Gemeente Amsterdam om vanaf 2029 een deel van het Westelijk Havengebied te transformeren tot een nieuw woon-werkmilieu met maximaal 70.000 woningen en 58.000 arbeidsplaatsen. Hoewel duurzaamheid en klimaatadaptatie belangrijke thema’s zijn binnen het gemeentelijk beleid, zijn deze in de huidige plannen nog weinig ruimtelijk zichtbaar. De Bodem als ontwikkelaar biedt een alternatief, waarbij het landschap de basis vormt voor de stedenbouwkundige ontwikkeling. 

In deze visie is het onderliggende landschap leidend: bodemlagen, historische waterstructuren, topografie, ecologie en hydrologie vormen samen een robuust raamwerk dat richting geeft aan de stedenbouw. De oude loop van het Oer-IJ speelt hierin een centrale rol. Deze wordt zichtbaar gemaakt en verbonden met de havenbekkens, waardoor een krachtige landschappelijke structuur ontstaat. Via een gesloten grondbalans worden bodem en baggerslib uit het gebied hergebruikt voor landschappelijke elementen zoals ophogingen, ondieptes, eilanden en terrils. 

Het plan zoekt een balans tussen wonen, werken, natuur en beleving. Industriële structuren zoals silo’s, loodsen en kranen blijven behouden en krijgen nieuwe functies, bijvoorbeeld als atelier of woning. Door halfopen bouwblokken in te voeren waarin het landschap tot binnen het bouwblok reikt, ontstaat een rijk palet aan woonmilieus. 

Een belangrijk uitgangspunt is de beleving van het landschap. Zowel introverte rustzoekers als extraverte recreanten vinden hier hun plek. Het Oer-pad, een meanderende route door het gebied, verbindt deze ervaringen met elkaar. 

Door landschap en infrastructuur slim te verweven, ontstaat een toekomstbestendige stadswijk waarin ecologie, klimaatbestendigheid, erfgoed en leefkwaliteit samenkomen in een nieuwe vorm van stedelijk wonen. 


Afstudeerdatum: 27 mei 2025 
Afstudeercommissie: Willemijn van Manen (mentor), Brigitta van Weeren, Tomas Degenaar 
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Marieke Timmermans, Roel van Gerwen