Britt Gijzen

Artist (back) in residence

Een plek waar het verleden wordt verteld, èn waar ruimte is voor nieuwe verhalen. 

 In erfgoed schuilt een verhaal dat door de tijd heen voortdurend wordt herschreven, opnieuw gevormd door de mensen die ermee omgaan en de context waarin het zich bevindt. Die gelaagde complexiteit krijgt onder andere een tastbare vorm in het grachtenpand aan de Keizersgracht 374 in Amsterdam. Oorspronkelijk was het pand een woonhuis met een (bouw)geschiedenis die teruggaat tot in de 17e eeuw. Later werd het pand gebruikt voor ambachten en creatieve functies zoals een goudsmederij [1903-1926], verschillende naai- en bontateliers [1936-1965] en een schildersatelier [1970-2023]. In 2016 werd het pand door de laatste eigenaar, de kunstschilder Clemens Merkelbach van Enkhuizen, geschonken aan Stadsherstel Amsterdam. Na zijn overlijden in 2023 willen zij Clemens zijn wens verwezenlijken door het pand voort te zetten als een plek waar kunst en creativiteit zich blijven ontwikkelen. Met deze ontwerpopgave geef ik opnieuw vorm aan dit ‘huis voor de kunsten’.  

In mijn visie benader ik het erfgoed als een verhaal met verschillende hoofdstukken, hierdoor ontstaat er ruimte voor nieuwe lagen van gebruik zonder de erfgoedwaarden van het pand te verliezen. Het pand heeft talloze lagen van gebruik en verandering ondergaan, wat resulteert in een ‘collage van tijdslagen’, nog zonder onderlinge verbinding. De kracht van een collage — vrijheid, toevalligheid en diversiteit — wordt naar mijn mening pas waardevol wanneer er een duidelijke visie is die deze fragmenten samenbrengt. Want een collage zonder onderlinge afstemming blijven losse fragmenten zonder verhaal. De uitdaging ligt daarom enerzijds in het versterken van de collage door fragmenten in dialoog te brengen en anderzijds in het behouden van de beleving van de afzonderlijke tijdslagen, zodat de identiteit van het pand zichtbaar is en voelbaar blijft. Het nieuwe hoofdstuk van het grachtenpand bevindt zich dus in het spanningsveld tussen behoud en vernieuwing. Want hoe kunnen bestaande en nieuwe tijdslagen als een geheel gelezen worden, zonder dat de erfgoedwaarden van de plek verloren gaan?  

Afstudeerdatum: 3 juli 2025
Afstudeercommissie:  Serge Schoemaker (mentor), Rogier van den Brink, Lotte Zaaijer 
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Jarrik Ouburg, Jolijn Valk