Bas Tiben

De ring van verbinding

Ringvaart als natuurlijk erfgoed in de Bijlmermeerpolder

 

De Ring van Verbinding, de Bijlmer, Amsterdam 

De Bijlmer is oorspronkelijk ontworpen als een wijk van de toekomst. De wijk was ontworpen voor gezinnen, maar staat tegenwoordig vooral bekend als 'de eerste achterstandswijk van Nederland'. Deze reputatie ontstond door diverse factoren, met als gevolg dat de Amsterdamse gezinnen er niet gingen wonen. 

De Bijlmermeerpolder kende vóór de bouw van de woonwijk al problemen. Door herhaaldelijke overstromingen en opkomend zout grondwater was de polder ongeschikt voor landbouw. De polder is daarom opgehoogd met zand voor woningbouw, waardoor de oorspronkelijke kwaliteit van de polder volledig verdween. Ook na de realisatie van de woonwijk is er door sociale problemen meerdere keren rigoureus ingegrepen. Daardoor is de oorspronkelijke ontwerpgedachte van de wijk eveneens verloren gegaan. Wie vandaag de dag door de Bijlmer loopt, herkent de wijk niet als een achterstandswijk, maar er ontbreekt een duidelijke identiteit en het stedelijk groen lijkt door ruimtelijke ontwikkelingen te verdwijnen. 

Vanuit mijn persoonlijke fascinatie om natuurontwikkeling en stedelijke ontwikkeling te combineren, is mijn afstudeeropgave ontstaan. De centrale vraag daarbij luidt: "Hoe kan duurzaam verdichten in Amsterdam Zuidoost, met specifieke aandacht voor het versterken van de couleur locale en het ecosysteem, effectief worden gerealiseerd, waarbij stedelijke ontwikkeling en natuurontwikkeling hand in hand gaan om een plek-specifieke biotoop te creëren waarin mens en dier wederkerig samenleven?" 

De hoofdingreep van het project betreft het creëren van een ecologische ringvaart rondom de huidige Bijlmermeerpolder, die nu een groter poldersysteem omvat dan de oorspronkelijke polder. Deze ringvaart vormt een ecologisch en recreatief netwerk door Amsterdam Zuidoost en fungeert als ruimtelijke drager van verschillende ruimtelijke ontwikkelingen. De verhoogde ligging van de ringvaart maakt een zoetwaterverbinding tussen de Holendrecht en de Gein mogelijk, waardoor tevens een groenblauwe verbinding ontstaat tussen de Diemerscheg en de Amstelscheg.  

Met de deeluitwerkingen van het Brassapark en de D-buurt laat dit afstudeerproject zien hoe de Bijlmer op een plekspecifieke manier verdicht kan worden met respect voor de geschiedenis en integratie van eigentijdse stedelijke opvattingen. Bovendien toont het project aan dat natuur- en stadsontwikkeling elkaar kunnen versterken, waardoor het oorspronkelijke karakter van wonen in het landschap juist krachtiger wordt neergezet. 

 

Afstudeerdatum: 28 augustus 2024
Afstudeercommissie: Eric Frijters (mentor), Maike van Stiphout, Wouter Pocornie
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Ad de Bont, Liza van Alphen