Sharon Sportel

In Between Green

Past, present and future of Jerusalem’s No-Man’s Land 

Tussen de wijken Musrara en Bab a-Zahara, noordelijk van de Oude Stad in Jeruzalem, is het project ‘In Between Green’ gesitueerd. Deze recyclingvoorziening, gevouwen om een nieuwe voetgangersroute van tramstation naar busstation, gebruikt de stedelijke thema’s waarin de verschillen tussen Oost- en West Jeruzalem zichtbaar zijn. Het ontstane tussengebied van de voormalige Green Line wordt een verloop tussen beide wijken door datgene dat nog steeds zichtbaar verdeelt op de randen van de Joodse en Arabische wijken: de afvalregulatie in Jeruzalem. 

Verschillen ter plaatse van de wijkgrenzen van Oost- en West-Jeruzalem zijn op kleine schaal zichtbaar met soms abrupte overgangen, waarbij de verschillende wijken zich als verschillende domeinen tot elkaar verhouden. Kwaliteit van landschap en openbaar groen, hygiëne op straat en de regulatie van de afvalinname hebben een districtsverdeling. Deze verdeling is vermeld op gemeentelijke kaarten t.b.v. onderhouds- en sanitatiedepartementen die op veel punten correspondeert met de grenzen van de voormalige Green Line uit 1948 en het gebied daartussen gedefinieerd als No-Man’s Land.   

Door het voormalig No-Man’s land als tussengebied te gebruiken als gradiënt tussen Musrara en Bab a-Zahara met een noodzakelijke reguliere behoefte, wordt het een algemene plek waar zich geen domein kan vormen en waar de wijkgrenzen overlopen in dit tussengebied. De voetgangersbrug wordt een tegelijk een tussenstation voor de recycling van het plastic afval van Jeruzalem. Diverse kunststoffen worden verwerkt tot zuiver recyclaat en doen dienst als gevelafwerking dat niet vervaardigd is uit 60% verplicht Jerusalem Stone, maar uit zuivere panelen met een kleurtoon. Zo worden kalkzandsteenbronnen niet extra uitgeput door gemeentelijke regelgeving voor nieuwbouw en behoudt het stedelijk gevelbeeld van Jeruzalem toch haar lichte zandtonen. De tactiliteit van het kunststof zit in de structuur en de massa van de tegels op de voetgangersbrug, die tevens de opvang van het regenwater in de wintermaanden naar het opvangbassin begeleiden ten behoeve van de reinigingsprocessen van het afval.  

Staat is eigenaar en operator van de recycling- en waterzuiveringsinstallatie, maar transparant in plaats van besloten: de gebruikers van de brug naar het busstation kunnen ervoor kiezen mee te kijken in het proces. Ook zorgt de staat voor een gelijkwaardige verdeling van de kunststof en het water door de architectuur naar het landschap te voegen en de zwaartekracht ecologisch en architectonisch mee te laten werken aan de verzorging in plaats van onderdrukking. Het vuile stadswater wordt opgevangen aan de straatzijde en mondt na zuiveringsprocessen uit in het basin aan de oostzijde, de toegang naar Bab a-Zahara. De gebruiker kan ervoor kiezen betrokken te zijn in het proces door kunststof afval te deponeren in het semipublieke deel onder de sorteerruimtes. Dit deel is afgesloten voor geur en geluid t.b.v. lucht- en verblijfskwaliteit in het openbare gebied. De installatie is bewust zichtbaar tussen de twee wijken, maar operationeel niet ervaarbaar: het openbaar is gebied is leidend voor het comfort en de machine vouwt zich naar dit comfort en verhoudt zich met enige afstand daartoe.  

Staat als beheerder van de afval- en waterzuivering wordt verbeeld als transparante en betrokken partij te midden van maatschappelijke gebruiksstromen in Jeruzalem. Staat wordt drager en voorziener en zet de transformatie in de omstreden grond waar de bron wordt omgevormd tot een gelijkwaardig maatschappelijk goed.


Afstudeerdatum: 25 oktober 2022 
Afstudeercommissie: Bart Bulter (mentor), Micha de Haas, Marc Schoonderbeek
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Wouter Kroeze, Daria Naugolnova