Sebastiaan van Heusden

Een huis voor de stad

In het verleden waren stadhuizen of raadhuizen prominente gebouwen die het aanzien en gezag van de stad moesten reflecteren. Het waren publieke plekken, waar de stedelingen vonnissen voltrokken zagen worden, toespraken van de burgemeester aanhoorden en trouwden in de representatieve zalen. Door de tijd is het functioneren van het stadhuis veranderd en zo ook het gebouw. Het is dan ook niet meer van deze tijd om een stadhuis te maken wat macht en status uitstraalt op de manier waarop het stadhuis op de Dam dat deed. Het is voor een stadhuis belangrijk om het imago van de stad uit te drukken, maar vandaag de dag is het ook belangrijk om een inclusieve plek te maken.

De gemeente maakt ontwikkelingen om burgers te betrekken bij het democratisch proces. Door met mensen te spreken bij de gemeente die bezig waren met de omgevingsvisie 2050, heb ik geleerd dat in de visie ook omschreven staat hoe burgers beter betrokken kunnen worden bij beslissingen, dus geen inspraakavonden maar vanuit participatie en co-creatie. Om dit te laten werken moet de gemeente actief toenadering zoeken naar de burgers, want bij inspraakavonden komen vaak dezelfde type mensen die hun weg naar de politiek vaak toch wel weten te vinden. 

Bij een inclusief gemeentebeleid, hoort een gebouw dat dit uitstraalt. Inclusiviteit betekent niet alleen dat iedereen mag komen, maar ook dat mensen actief benaderd worden. Het is een nieuwe houding die de gemeente aanneemt, die zorgt voor een nieuwe sociale context. `

Net als dat het stadhuis op de Dam (nu paleis) een reflectie is uit de tijd wanneer het gebouwd is, hoe zou het stadhuis van vandaag eruit kunnen zien als dit de huidige context zou reflecteren?

Het gebouw als ruïne; anders dan dat we gewend zijn bij nieuwbouw doet een ruïne ons denken aan de vergankelijkheid van het bouwwerk. Ik geloof dat er in een ruïne een vanzelfsprekende kwaliteit rust en juist door dit als uitgangspunt te nemen laat het ons zien wat de potentie is van een dergelijke structuur. De wanden die de stedelijke ruimte vormen worden als eerst in baksteen neergezet. De vorm die deze structuur aanneemt is een herinnering aan de oude wijk Vlooienburg, die op deze locatie stond

Het gepresenteerde ontwerp is mijn huidige interpretatie van een hedendaags stadhuis voor Amsterdam. Het is een voorstel wat leent van geschiedenis, traditie en herkenbaarheid, maar is uitgemond in een compleet nieuwe structuur. De ruïne die is ontstaan kan worden ingevuld en gebruikt, maar het is een open eind, die eindeloos kan worden aangevuld en aangepast. Zowel de gebouwen als de pleinen. De nieuwe aanpassingen zullen zichtbaar zijn, en het verhaal van Amsterdam zal op die manier verder vertelt worden. Maar de hoofdopzet zal altijd, op zijn minst gedeeltelijk terug te vinden zijn. “Alles is umbau”. Ik hoop dat mijn houding als ontwerper aansluit op de houding die ik denk dat de stad zou moeten aannemen. Open voor haar inwoners, open voor verandering, zonder haar verleden uit te wissen. 


Afstudeerdatum:  24 augustus 2022
Afstudeercommissie: Chris Scheen (mentor), Arna Mačkić, Uri Gilad
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Donna van Milligen Bielke, Miguel Loos