Jasmijn Rothuizen
- Contact
- LinkedIn
The Plant
Een nieuwe typologie voor duurzame energiecentrales in de stad.
De energietransitie is een enorme opgave om Nederland te voorzien van duurzame energie. De energieopwekking staat aan de vooravond van een grote verandering. Kolen- en aardgascentrales maken plaats voor windparken en zonnevelden. Een positieve verandering in onze energietransitie. Niet alleen de Nederlandse plattelanden, maar ook onze steden krijgen te maken met deze onontkoombare verandering, deze vragen om een nieuwe benadering binnen het stedelijk gebied. Waar nu voornamelijk buiten de stad de energie wordt opgewekt, komen er steeds meer lokale duurzame energiecentrales binnen de stad oppoppen.
Om te voorkomen dat onze steden wederom te maken krijgen met een nieuwe generatie van anonieme en betekenisloze nutsgebouwen – ongrijpbaar, ontoegankelijk, ongewenst – is het van groot belang om deze centrales als een volwaardige architectonische opgave te zien. Op deze manier voorkomen we dat deze nieuwe gebouwen de stad blokkeren en worden de energieprocessen te ervaren voor de inwoner. Als architect wil ik ervoor zorgen dat deze energiecentrales een plek in de stad krijgen, waarbij wij niet alleen ruimte creëren voor de ontwikkeling van duurzame energieën, maar waardoor wij ook de leefbaarheid van de stad kunnen vergroten.
Mijn afstudeeronderzoek is een zoektocht naar een nieuwe typologie van de energiecentrale. Hier is het van belang dat centrale toegankelijk wordt, een recreatieve functie krijgt en de techniek vanuit verschillende zintuigen te beschouwen is. Na een uitgebreid onderzoek van het warmtenetwerk in Utrecht, is er doelbewust een locatie gekozen om aquathermie zichtbaar te maken; een voormalige hulpwarmtekrachtcentrale aan het Merwedekanaal. Deze is midden in de nieuwbouwwijk ‘De Nieuwe Defensie’ gelokaliseerd. De centrale wordt met de rug toegekeerd in de huidige plannen.
‘The Plant’ is een decentrale energievoorziening die voorziet in de warmtevraag van de mensen die in de directe omgeving wonen van de centrale. Met de nieuwe strategie wordt het groot stedelijke warmtenetwerk voor de stad getransformeerd naar een lokaal netwerk voor de buurtbewoner. Bewoners kunnen letterlijk ervaren waar hun warmte vandaan komt.
Met kleine aanpassingen in het ontwikkelplan wordt de centrale het hart van de buurt. Juist een plek voor alle bewoners. In het stadspark lopen verschillende paden voor wandelaars en fietsers, die zich door en rondom het gebouw wanen. Als icoon geeft de centrale identiteit aan de buurt.
Door het gebouw binnenstebuiten te keren, wordt de techniek zichtbaar gemaakt. De verschillende facetten van de techniek worden uit elkaar getrokken om het gebouw doorlaatbaar en toegankelijk te maken. Door publieke functies toe te voegen, welke gebruik maken van de verschillende energiestromingen in het gebouw (voedselproductie, horeca en verschillende verblijffuncties), wordt het een multifunctionele centrale. Hierdoor wordt de nieuwe centrale een fijne plek die uitnodigt om het gebouw te bezoeken, te betreden en te gebruiken.
‘The Plant’ laat zien dat energievoorzieningen niet weggestopt hoeven te worden, maar juist een meerwaarde kunnen bieden van de leefomgeving in de wijk.
Afstudeerdatum: 22 maart 2022
Afstudeercommissie: Machiel Spaan (mentor), Jeroen Atteveld, Kamiel Klaasse
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Dafne Wiegers, Floris Hund