Lucas Pissetti

Lucas Pissetti

Opleiding
Architectuur
Lichting
2020
E-mail
lucas.pissetti@live.com

Refavela

Wanneer het informele de oplossing wordt

In de hedendaagse samenleving lijkt het alsof de angstcultuur zich steeds sterker verankert, vooral in landen met hoge sociale ongelijkheid zoals Brazilië. De opkomst van de condominios fechados (omsloten gemeenschappen) in de afgelopen jaren laat zien hoe deze angst de stad verandert. Mensen worden verkocht aan het idee dat men veilig kan zijn door zich af te zonderen van al het geweld en de onzekerheden van de stad. Maar door het verwaarlozen van de publieke ruimte komen sociale interacties niet langer tot stand, en daardoor zal het wantrouwen naar de ander alleen maar toenemen. Dit fenomeen verergert in toenemende mate de segregatie tussen klassen, het zet juist aan tot meer geweld.

Ondertussen draait het leven in de favelas (sloppenwijken) juist om het gemeenschapsgevoel en het gebruik van de straat als de ultieme publieke ruimte. De bewoners voelen zich daardoor in het algemeen ook veilig, ondanks de aanwezigheid van verschillende problemen die gerelateerd zijn aan het lage inkomen en de slechte leefomstandigheden. In deze context trekt het specifieke geval van Paraisopolis de aandacht. De op-een-na grootste favela van Sao Paulo, met zo’n 100.000 bewoners, laat het grote contrast tussen de informele en formele stad goed zien. Nieuwe sociale woningen, ontworpen voor verdrongen bewoners, transformeren Paraisopolis waardoort het weer een deel wordt van de formele stad. Maar is dat wel de juiste keus?

Refavela introduceert een nieuwe strategie voor het ontwerp van informele nederzettingen. Een strategie die als doel heeft de basis-leefomstandigheden van de mensen in nood te verbeteren, terwijl de goede eigenschappen die toegeschreven worden aan deze plekken, behouden blijven. Het idee is dat de hoofdstructuur wordt aangelegd door de overheid maar dat de bewoners onbelet worden in het bouwen van hun eigen huizen waardoor de informaliteit die de favelas verrijkt voort leeft. Het ontwerp beschouwt architectuur als infrastructuur. Het heeft als doel alle basis- en noodzakelijke leefvoorzieningen die ontbreken in de buurt, zoals afgewerkte straten en gepaste riolering, aan te leggen terwijl de levendigheid van de straten en het gemeenschapsgevoel die al aanwezig zijn behouden worden.

Nieuwe straten en wegen verbinden het gebied met de verdere omgeving, terwijl publieke gebouwen, ontworpen in samenspraak met de gemeenschap, bijdragen aan de ontwikkeling van de regio. Tevens wordt het landschap zo ontworpen dat het ook de terugkerende overstromingen en slechte bodem aanpakt. Hierdoor wordt de ondergrond van het gebied versterkt. Het project fungeert als katalysator voor de ontwikkeling van de buurt en is gebaseerd op productie, sociale inclusie en de algemene versterking van de gemeenschap. Het heeft als doel de verstedelijking van consumptie te transformeren tot een buurt voor productie. Door de toegenomen onafhankelijkheid van de overheid door het produceren van voedsel uit eigen bodem, het genereren van elektriciteit en het vergroten van de eigen markt, zal Paraisopolis gedijen.

 
Afstudeercommissie: Bart Bulter (mentor), Johanna van Doorn en Maurizio Scarciglia.
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Jarrik Ouburg en Tatjana Djordjevic

Terug naar lijst
Delen