Jan Eiting

Nationaal Park Groot Veluwe

Met het voorstel om van de Veluwe één groot Nationaal Park te maken wordt een integrale oplossing gegeven op een van de meest urgente problemen in Nederland: de afname van biodiversiteit in natuurgebieden op de hogere zandgronden. De Veluwse natuur verslechtert door verdroging en stikstofdeposities, die grotendeels veroorzaakt wordt door menselijk handelen. Als we de bijzondere natuur aan toekomstige generaties willen overdragen is het nu het moment om de balans tussen mens en natuur te herstellen.
    
In de afgelopen 150 jaar is de Veluwe sterk verdroogd. Bufferende kwelmoerassen zijn ontwaterd ten behoeve van de landbouw en naaldbossen verdampen veel regenwater, waardoor het grondwater niet genoeg wordt aangevuld. Dit grondwater is niet alleen voor de natuur, maar ook voor de landbouw en voor onze drinkwatervoorziening van essentieel belang. Door de verwachtte toenemende droogte in de zomer zal de vraag naar water nog groter worden.

Door het omvormen van naaldbos naar loofbos, heide en stuifzand, wordt de grondwaterbel duurzaam aangevuld en geïsoleerde natuur verbonden. Gesloten, donker naaldbos, wordt omgevormd in een open heide en stuifzandlandschap waarmee spectaculaire visuele verbindingen vanuit de natuur met de bewoonde wereld wordt gelegd en bijzondere landschapselementen gecreëerd en tentoongesteld worden, zoals sterrenbossen en prehistorisch droogdalen.

Het kwelwater dat omhoog komt aan de flanken wordt in de toekomst niet meer afgevoerd naar zee, maar zal worden gebufferd in natuurrijke moerassen. Een aantrekkelijk landschap, met een rijke flora en fauna, waar ook topkwaliteit drinkwater gewonnen wordt. Op de hogere delen in dit landschap, zal ruimte worden gemaakt voor grondgebonden landbouw, én voor diverse bossen die hard nodig zijn om de klimaatdoelen te halen. Deze landschappelijke transitie zal samengaan met een warme sanering van de intensieve veehouderij, die mogelijk gemaakt wordt door het realiseren van woningen op bestaande erven. Op deze met hout gebouwde woonensembles woon je straks midden in de natuur aan de rand van het bos met uitzicht op een beekmoeras.

Boeren die op de overgang van hoog naar laag zitten, zorgen voor maximale biodiversiteit op de bloemrijke heide, hooilanden en akkers met het heidelandbouwsysteem, waarbij schaapskuddes de natuur begrazen en de mest van schapen, wordt gebruikt op de akkers. Een logische vorm van kringlooplandbouw in combinatie met natuurbeheer op de hogere zandgronden, waarbij de boer weer het boegbeeld van het landschap wordt. Het ecosysteem van de Veluwe zal door de transitie, na enkele decennia weer in balans komen en de biodiversiteit explosief toenemen. Een aantrekkelijk en eindeloos natuurrijk landschap van wel 2000km2 , waar mensen en dieren, nog generaties van kunnen genieten: Nationaal Park Groot-Veluwe!

Afstudeercommissie: Bram Breedveld (mentor), Sjef Janssen, Gerwin de Vries.
Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Nike van Keulen, Lodewijk van Nieuwenhuijze