Arne de Gans

De Cuyp Fabriek

Een machinerie voor ongeplande ontmoetingen en interactie

Solidariteit en gewenning zijn zaken die voor de leefbaarheid van wijken en steden in mijn ogen cruciaal zijn en zullen blijven. Het is daarom belangrijk voor de stad, zijn wijken en natuurlijk zijn bewoners, om bijzondere openbare ruimtes in de stad ook voor de toekomst te waarborgen, te beschermen en (voor iedereen) aantrekkelijk te houden.

De Albert Cuypstraat is, mede door zijn voor de wijk de Pijp relatief brede profielbreedte, al 115 jaar een laagdrempelige, vitale en flexibel indeelbare openbare ruimte waar diverse groepen uit de buurt, stad en daarbuiten met elkaar worden geconfronteerd en fragmenten van elkaars verschillende levens opvangen. Door o.a. veranderingen in levensritme's, de opkomst van supermarkten en online winkelen en verdere thematisering van het verkoopaanbod dreigt deze openbare ruimte zijn diverse groepen aan gebruikers langzaam te verliezen.

De openbare ruimte van de Albert Cuypstraat zal, wil de Albert Cuypstraat inclusief en vitaal blijven en zijn cruciale rol als laagdrempelige ontmoetingsplek voor de buurt en stad blijven behouden, een transformatie moeten ondergaan. Voor een goede ontmoetingsplek is het van belang dat mensen geneigd zijn tot elkaar te komen en vertrouwd te raken met hun omgeving. Het nieuwe ontwerp zal er voor moeten zorgen dat gebruikers van de openbare ruimte hun 'gedrag van de straat' weten los te laten. Om dit te sturen kunnen wij gastvrijheid als vorm van sociale regulering beschouwen.

Voor deze regulering hebben wij de volgende architectonische middelen ter beschikking:

De Poort (benadrukt de overgang van publiek naar semi-publiek domein)
en het Plein (een plek om te ontmoeten, elkaar te observeren en te ‘besnuffelen)
Ook de Patroon (een beschermer en/of rolmodel dat het goede voorbeeld geeft).

Naast het reguleren van het gedrag van zijn gebruikers is het voor de openbare ruimte en zijn rol als laagdrempelige samenbrenger van verschillende groepen ook van belang om nu en in de toekomst een divers publiek te blijven trekken. Een tweede uitdaging zal daarom zijn om in het nieuwe ontwerp flexibel indeelbare ruimtes te reserveren voor evenementen en activiteiten van gebruikers die op dit moment moeilijk of niet in het huidige ontwerp van openbare ruimte van de Albert Cuyop (in symbiose met de markt) kunnen plaatsvinden

Ook is er in het huidige ontwerp van de openbare ruimte nog onvoldoende rekening gehouden met misschien wel een van de belangrijkste groep gebruikers van de ruimte: de bewoners van de Albert Cuypstraat. Een derde uitdaging zal zijn om al het bovenstaande te kunnen realiseren en hierbij het woongemak van de bewoners zoveel mogelijk intact te houden. Sterker nog: een transformatie van de openbare ruimte biedt juist mogelijkheden en kansen om het woonplezier en hun gebruik van de (semi) openbare ruimte te vergroten en te verbijzonderen.

De Cuyp Fabriek is een groot, relatief licht, flexibel en makkelijk stellagesysteem (vergelijkbaar met elementen uit bestaande straatmarkten) dat gedurende de dag met kleine verbindingen en aanpassingen wordt toegeëigend door de diverse gebruikers van de publieke ruimte en vervolgens wordt aangepast aan hun persoonlijke wensen. Een 'collectieve kleerhanger'.

Afstudeercommissie: Judith Korpershoek (mentor), JaapJan Berg en Ed Melet.