Nanna Janby

Take Five - Introducing the Urban Pause to the local train station

Dit project doet een voorstel voor een nieuw type treinstation. Een type treinstation dat zowel de logistiek als recreatie dient. De recreatie die plaats heeft in dit treinstation, is van een openbare, hoofdstedelijke, non-commerciële en kortstondige aard. De Urban Pause biedt hoop voor een betere sociale interactie en is gekozen als thema voor dit project.

De Urban Pause wordt geïntroduceerd in het Muiderpoortstation in Amsterdam, een locatie die is geclassificeerd als het tweede minst aangename treinstation van Nederland. Als de Urban Pause hier slaagt, zal het ook op andere stations kunnen worden toegepast. Een positievere motivatie voor de keuze van het Muiderpoortstation, is de bestaande architectuur, met name de stationshal uit 1939 van de architect H.G. Schelling.  Door hoge ramen en een smal filter van lange rechthoekige pilaren, geleidt deze vergeten hal het oost-west daglicht op een buitengewoon plechtige manier. De hoogte van de hal leidt het oog naar boven en verheft zowel het denken als de verbeeldingskracht.  De hal in zijn geheel is verdeeld in twee niveaus: Een voetgangersparterre, van oorsprong met een dicht programma, en een ontoegankelijke bovenste verdieping waar het compleet aan programma ontbreekt. Deze twee niveaus hebben de transformatie op essentiële wijze geïnspireerd, namelijk dat zij worden getransformeerd tot ruimtes voor respectievelijk logistiek en recreatie.

Het programma van het nieuwe station is gericht op vrije openbare beweging en ontmoetingen, en het kan een combinatie tussen een treinstation en een wijkcentrum genoemd worden. Het gebied van het gebouw als geheel  heeft de vorm van een eiland en is rondom, vanaf de randen, toegankelijk. Geïnspireerd door Schelling’s stationshal  zullen de logistiek en het dichte programma van de ruimte op de parterre worden geregenereerd en gematerialiseerd in donkere kleuren, grotendeels in een matte grijze in-situ betonnen vloer en met gepolijst zwart graniet betegelde pilaren.  Dit heeft ten doel de indruk te wekken dat de plint van de vloer tot het plafond reikt, wat de sfeer van een ondergrondse ruimte oproept, een sfeer die door de omringende structuurelementen van het eiland resoneert.

‘Het eenvoudige sociale verkeer dat ontstaat wanneer mensen met elkaar in aanraking komen in het openbaar is een van de meest essentiële vormen van sociale “lijm” in de maatschappij.’ – Christopher Alexander, A Pattern Language

De donkere kleuren en de glanzende tegels van de onderste ruimte contrasteren de lichte kleuren en de onafgewerkte oppervlakken van de bovenste ruimte die het oost-west daglicht door nieuwe, hogere ramen binnenlaat en een abstract recreatief programma heeft. Deze twee ruimtes worden verdeeld door een grote begaanbare betonnen vloer, welke is bekleed met eikenhout en die naar buiten toe uitstrekt. Dit creëert een duidelijke scheiding tussen de twee ruimtes: boven en beneden – maar creëert ook iets prikkelends tussen de twee, dat nog eens wordt versterkt door de grote openingen in de vloer, die visuele interacties mogelijk maken. De fysieke verbindingen tussen de twee ruimtes zijn strategisch gepositioneerd langs de belangrijkste voetgangerszone van het nieuwe station.

Het nieuwe station ontlokt op deze manier een bewustzijn van de andere mogelijkheid, spoort het ontmoetingen aan tussen mensen die elkaar anders nooit zouden ontmoeten, terwijl het zijn gebruikers presenteert met de vraag: is de werkelijke begane grond op het logistieke straatniveau of op het recreationele niveau?

Commissieleden: Marcel van der Lubbe (mentor), Jana Crepon, Miquel Loos. toegevoegde leden t.b.v. het examen: Gianni Cito, Rik van Dolderen.