Kim Kool

De Atlantikwall in nieuw perspectief

Verstopt achter de hekken van het waterwingebied onder Katwijk, snijdt een massieve betonnen muur mysterieus golvend door het landschap. Soms als barrière, heel hoog en zichtbaar, soms lager bij de grond, gecamoufleerd door het omliggende duinlandschap. De anderhalve kilometer lange tankmuur is een historisch overblijfsel van het in de Tweede Wereldoorlog gebouwde grootste verdedigingswerk wat Europa ooit gekend heeft: de Atlantikwall. De tankmuur is een bijzonder overgebleven Nederlandse typologie en op Europese schaal uniek in zijn lengte en authentieke staat.

De overblijfselen van de Atlantikwall kunnen ons niet het verleden brengen, maar wel inzicht geven in onze houding en gevoelens over wat zich heeft afgespeeld en nog steeds voortduurt. Wanneer de Tweede Wereldoorlog ter sprake komt, gaat het vaak over de gevolgen: de slachtoffers, de vervolgingen, de concentratiekampen. Tegelijkertijd vind ik dat het eveneens van belang is om te kijken naar en leren van de oorzaken die ten grondslag liggen aan de verschrikkingen van deze oorlog: fascisme, economische crisis, angst, haat, verdeeldheid et cetera. De tankmuur in Katwijk belichaamt voor mij een aantal van deze onderbelichte oorzaken, die juist ook van alle tijden zijn. Met het toegankelijk maken van dit erfgoed wil ik mensen dit laten beleven door ze in confrontatie en interactie te brengen met het erfgoed zelf. Hierbij gaat het om een balans tussen behoud en innovatie. Door een context te scheppen maar de vrijheid te geven deze zelf te interpreteren en te ontdekken. Door de authenticiteit te bewaken, maar gebruik toe te laten. Want zonder gebruik gaat de noodzaak tot behoud en het erfgoed zelf, uiteindelijk verloren.

Commissieleden: Dingeman Deijs (mentor), Marieke Timmermans, Ronald Rietveld. Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Eric Luiten, Bram Breedveld.