Evelien De Mey

Blauw Goud: Het verborgen landschap van ons Nederlandse leidingwater

Het Nederlandse landschap staat vol met hekken, schuttingen, muren, prikkeldraad, sloten. Het lijkt wel of iedereen zijn of haar eigendom wil afbakenen, beschermen en buitenstaanders buiten wil houden. Niet heel vreemd; Nederland is een van de meest dichtbevolkte landen ter wereld en binnen de Nederlandse cultuur wil men graag de dingen netjes en goed regelen. Zo ook de beschikbare grond en de bestemming hiervan. Het lijkt wel of elk stukje land van iets of iemand is en dat men dat graag laat weten. Omheinen en afsluiten lijkt hierbij het meest eenvoudig en duidelijkst. Zodoende vindt men overal in Nederland afgesloten en verborgen land.

In de Soestduinen ligt een afgesloten grondwaterwinning van Vitens. Waarom zou er een hek rond het terrein staan terwijl het water diep onder het maaiveld word gewonnen? Is het mogelijk het open te stellen zonder enige schade aan te richten en waarom zouden we het willen openstellen? In gesprek met Vitens over nu en de toekomst is de reden van afsluiten misschien wel achterhaald. Soestduinen is immers de oudste waterwinning van Vitens en de eerste waterwinning van Utrecht. Er staat een prachtig maar leeg pompgebouw, het is zelfs een rijksmonument en het terrein bevat vele oude relicten die veel te vertellen hebben over het technische waterwinlandschap.

Met de zoektocht naar draagvlak voor waterwinbedrijven, veiligheid van het drinkwater waarborgen en de reden van openstelling overwegen is het ontwerp ontstaan voor een bijzondere toevoeging aan het landschap. In het ontwerp laten we het landschap het verhaal vertellen over waterwinnen door de tijd. Maar ook de kwetsbaarheid speelt een belangrijke rol. Met een bijzonder route wordt de waterwinning toegankelijk voor de omgeving. Het rijksmonument krijgt een nieuwe invulling waarbij de waterwinning weer wordt verbonden aan het landschap. Met thema's als puur en diepte wordt ingespeeld op het gevoel en krijgt leidingwater een bijzondere plek zich te presenteren aan het publiek.

Commissieleden: Hanneke Kijne (mentor), Hank van Tilborg, Rianne Makkink. Toegevoegde leden t.b.v. het examen: Bram Breedveld, Paul Achterberg.