Pauline Wieringa

Het IJ-park

Sinds 2007 woont meer dan de helft van de wereldbevolking in stedelijke gebieden. In steden manifesteert de wereldeconomie zich. In steden komen mensen hun geluk zoeken. De druk op het stedelijk landschap is de laatste jaren enorm toegenomen. Er verdwijnt groen terwijl er juist meer behoefte is aan stedelijk groen. Dit blijkt ook uit mijn onderzoek naar Vitamine G. Groen helpt de stedeling vitaal en gezond te blijven op zoveel geestelijk als lichamelijk vlak.

De vitamine G noodkreet in Amsterdam is het hoogst in het centrum, het gebied rond het IJ. Dit deel van de stad kent het kleinste oppervlak aan openbaar groen per woning, de hoogste woningdichtheid en een groot deel van de woningen bestaat er uit sociale huur. Rond het IJ heeft men verreweg de meeste behoefte aan de gezonde effecten van groen in de stad.

De cultuur en geschiedenis van de stad Amsterdam zijn sterk gerelateerd aan de zeearm het IJ. Toch ligt de stad al eeuwen met haar rug naar het IJ en splijt de voormalige zeearm haar zelfs in tweeën. De aanleiding voor het IJpark is het IJ weer de vitale levensader van de stad te maken en de stad weer aan haar oevers te laten groeien

Het IJpark, een dynamisch stadspark, is een aanjager voor meer “Vitamine G” in die delen van Amsterdam die dat het beste kunnen gebruiken.  Ik bestudeerde Amsterdamse stadsparken en rivierparken in andere landen en heb succesformules gefilterd en toegepast in mijn strategie de IJoevers om te toveren tot een stadspark. De transformatie tot stadspark gebeurt aan de hand van vijf stappen.

De eerste stap is het herschikken van het bootleven. Deze ingreep zorgt voor een goede aansluiting van de oevers met het IJ. Het speelt openbare ruimte vrij voor het IJpark en maakt gebruik van nieuwe en bestaande publiekstrekkers. De wisselwerking tussen de stad en het IJ wordt versterkt. Er ontstaat een menging van toerisme, watersporters, recreatie, evenementen bezoekers,recreanten en stadsbewoners.

De tweede stap is het maken van dwarsverbindingen. Door meer dwarsverbindingen te creëren worden de barrières tussen Amsterdam Noord en het zuiden geslecht. De nieuwe dwarsverbindingen zorgen tevens voor een meer verspreid gebruik van de IJ-oevers. De nieuwe verbindingen zorgen er voor dat de stad weer één geheel wordt.

De derde stap is het creeëren van verblijfsplekken. Bestaande verblijfsplekken worden opgepimpd tot groene oases. De kale, stenige oevers worden in het ontwerp getransformeerd tot nieuwe vaste, groene verblijfsplekken. Daarnaast worden nieuwe, dynamische verblijfsplekken gevormd door op minder toegankelijke plekken flexibele pontons in te zetten.  Deze pontons kunnen uitgroeien tot drijvende tuinen, parken of zelfs een echt IJ-land. Het ponton systeem is flexibel en speelt in op de seizoenen en de vraag van het moment.

De vierde stap is het verbeteren en het maken van nieuwe langsverbindingen. Zo ontstaat er op beide oevers een groot netwerk met afwisselende belevingen. Deze langsverbindingen worden gevormd door linten van pontons en vergroende oevers.

Ten slotte is er de visuele samenhang van het IJpark. Deze wordt gevormd door nieuwe rode eye catchers.

Deze strategie illustreert de kansen die het IJ biedt, door het IJ om te vormen naar een IJpark, een bruisend dynamisch stadspark keert de stad keert zich langzaam om naar het IJ en wordt weer één geheel.