Graham Kolk

WOONLAB, een onderzoek naar de potentie van collectieve woonvormen in de stad

WOONLAB

Collectief woongebouw in Amsterdam Oud-West

“Hoe ziet een woonomgeving eruit als men de krachten bundelt en elkaar helpt om, individueel onmogelijke, woonwensen of luxe als collectief te verwezenlijken.”

Met dit ontwerp onderzoek ik de meerwaarde van collectieve woonvormen in de stad, waarbij het collectieve woongebouw meer is dan een optelsom van individuele wooneenheden in de stad. Het onderzoek richt zich niet zozeer op de individuele woningen of op het stedenbouwkundig ensemble, maar met name op de ruimtes daartussen, de collectieve ruimte. Hier ligt naar mijn mening het antwoord op veel vragen waar de woningbouwopgave momenteel mee te maken heeft.

Het doel is dat de woonomgeving voor zowel stad (het publiek domein) als bewoner (de individuele gebruiker) een meerwaarde vormt.

Het stedenbouwkundig plan bestaat uit vier nieuwe blokken, die de aansluiting maken met de voormalige tramremise (d.m.v. industriële kapvorm en materialisatie) en de 19e eeuwse bouwblokken (d.m.v. plint, lijf en daklandschap). Tussen deze nieuwe blokken ontstaat een rijk en levendig woon- en leefklimaat dat te definiëren is naar het buurtplein, de stadstuin, de woonstraat en het ontmoetingshof.

In de uitwerking van het woonblok ligt de nadruk op het aanvullende programma en (semi-)openbare ruimtes die soms door het publiek, soms door het wooncollectief en soms door het individu gebruikt worden en een meerwaarde bieden aan het wonen in de stad.

Juist dit spel tussen groep en individu is een terugkerend thema in het ontwerp. De stedelijke maatvoering van de buitenzijde van het blok straalt een groep, een eenheid uit en secundair het achterliggende programma. Anders is de binnenzijde waar een introvert terrassenlandschap zorgt voor een menselijke maat. Hier krijgt de individuele bewoner d.m.v. nissen de ruimte om het blok te personaliseren en daardoor kleur te geven. De overgangen tussen woning en stad of woning en hof wordt per situatie vormgegeven, waarbij de overgang als een zeer rekbaar gegeven wordt genomen. Letterlijk, want soms is deze flinterdun en soms wordt deze opgerekt tot een overgangsgebied waar zowel de bezoekende stedeling als de bewoner zich thuis voelt.