Van 11 tot 14 juni 2019 organiseerde de Academie van Bouwkunst de eerste editie van de Masterclass High Density Energy Landscapes voor Amsterdamse R&D- en CTO-ambtenaren. We hebben een inventieve aanpak gehanteerd bij het in kaart brengen van de gebieden voor de energietransitie in het toekomstige energielandschap van Amsterdam. We hebben deelnemers aangezet tot onderlinge samenwerking en kennisuitwisseling aangemoedigd tussen de verschillende afdelingen, en ze tot ambassadeurs gemaakt die zijn geïnspireerd en opgeleid in het veld door middel van wederzijdse verantwoordelijkheid, gezamenlijk onderzoek en een gemeenschappelijk doel.

Van 7 tot 10 september 2020 vond de tweede editie van de Masterclass High Density Energy Landscapes plaats op de Academie van Bouwkunst Amsterdam. De gemeentelijke dienst Ruimte en Duurzaamheid (R&D) heeft als doel het versterken van de dagelijkse praktijk om de energietransitie te bevorderen. Hiertoe is een meerjarige samenwerking aangegaan met de Academie met het doel: a) Ontwerpend onderzoek bevorderen voor de energietransitie in Amsterdam b) het organiseren van een trainingsprogramma energietransitie voor de ambtenaren. Het verwachte resultaat van het trainingsprogramma is het creëren van een groep ambassadeurs die geïnspireerd en getraind zijn op het gebied van energietransitie door middel van "wederzijdse verantwoordelijkheid, gezamenlijk onderzoek en een gedeeld doel".

Elk jaar past de Masterclass design thinking toe om bij te dragen aan het beantwoorden van een onderzoeksvraag. In 2020 is samen met RES-stakeholders (Regionale Energiestrategie) de onderzoeksvraag gesteld over de ruimtelijke dimensie van de energietransitie in de Diemerscheg. Hier voorzien de huidige plannen in de installatie van een relevant aantal windturbines. Het design thinking was gericht op het operationaliseren van de plannen en het openen van mogelijke alternatieven. De onderzoeksvraag was: Welke ontwerpconcepten kunnen helpen bij het realiseren van energietransitiedoelen en tegelijkertijd de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren en leegstaande ruimtes in het lineaire Infrastructuurlandschap van de Diemerscheg te ontsluiten?

Ondanks de coronabeperkingen op de sociale leeromgeving, toonden de deelnemers aan een gedeelde vaardigheid te hebben ontwikkeld in het ontwerpen met hernieuwbare energietechnologieën in een referentiescenario (RES). Nieuwe inzichten werden gegenereerd met specifieke betrekking tot de Diemerscheg, maar betrouwbaar voor de hele metropoolregio. Een aandachtige kennisfase voorafgaand aan het ontwerpdenken maakte een beter begrip mogelijk van de echte, alledaagse landschappen en hun concrete potentiële deelname aan de RES-plannen. De deelnemers stelden zich voor dat het mogelijk is om hernieuwbare energietechnologieën te integreren met andere landschapssystemen en -functies. Energietransitie kan een uitdaging zijn om nieuwe multifunctionele landschappen te ontwerpen. In de Diemerscheg-case onthulden de complexe infrastructuursystemen uitgebreide beschikbare ruimtes, waar natuur, cultuur en sociaal ondernemen en hernieuwbare energie samen kunnen worden geactiveerd. Het activeren van energiegemeenschappen lijkt veelbelovend in de toekomstige vormgeving van de energietransitie, in lijn met de EU-richtlijn 2001/2018.

De derde Masterclass-editie vindt plaats van 6 tot 8 september 2021, waarbij we gaan werken aan de Noorder IJ-Plas. We kijken er enorm naar uit om 2021 deelnemers te ontmoeten.