Shortlist Prix de Rome Architectuur 2022 bekend

Gepubliceerd op

De internationale jury van de Prix de Rome heeft vier inzendingen geselecteerd voor de shortlist van Prix de Rome Architectuur: Healing Sites. Van de vier genomineerden komen er drie geselecteerden van de Academie van Bouwkunst: Lesia Topolnyk, Arna Mačkić en Studio KIWI (Kim Kool en Willemijn van Manen).

De opdracht: Healing Sites
De genomineerden krijgen een werkbudget om tijdens een periode van vier maanden te werken aan de vervolgopgave. In deze volgende fase wordt aan de ontwerpers gevraagd om de beschreven problematiek en positionering verder te onderzoeken, om zo uiteindelijk toe te werken naar een ruimtelijke interventie voor de zelfgekozen ‘Healing Site’. 

Specifiek vraagt de jury om te zoeken naar passende ruimtelijke vertaalslag op de door hun gekozen site, om zo de achterliggende opgaven te adresseren, voorbij het onthullen van de trauma’s uit het verleden en daarop louter te reflecteren, om met behulp van architectonische mechanismen het adequate genezingsproces in gang te zetten voor de desbetreffende site. Daarbij daagt de jury de kandidaten uit om een duiding te geven van de rol die architecten, stedenbouwkundigen, interieurarchitecten en landschapsarchitecten (zouden moeten) spelen in deze processen.


Lesia Topolnyk (1989, oprichter StudioSpaceStation en werkzaam bij FABRICations)
No Innocent Landscape stelt dat de huidige problemen die worden veroorzaakt door menselijke interventie, noodzakelijkerwijs verankerd raken in de lagen van ons landschap. Het mijndorp Hrabove is hiervan een direct voorbeeld. Deze plek werd door het ongeval met MH17 van het ene op het ander moment van nationaal belang voor Nederland, ongeacht de geografische grenzen en fysieke afstand tot het Nederlandse grondgebied. De jury was onder de indruk van de keuze voor deze site. Deze bevat in haar optiek een overduidelijke relevantie voor het centrale thema van guilty landscapes met het opsporen van de verschillende sporen die het krachtenspel op deze locatie blootleggen: van het neerhalen van het vliegtuig tot de illegale mijnwerkzaamheden in de regio. Deze krachtige conceptuele benadering ziet de jury terug in het ruimtelijke statement, dat zowel een sterke artistieke kwaliteit toont door inzet van geluid en beeld, en een gevoeligheid laat zien voor de historische gelaagdheid. De jury onderstreept dat ontwerp kan dienen als ruimtelijke taal om onzichtbare processen te tonen en vragen te stellen over wat een helende aanpak kan zijn voor de toekomst. Hoe kan het voorstel verder treden dan een autonome artistieke interventie en forensisch onderzoek inzetten om allen die aan deze plek verbonden zijn te kunnen helen?

Studio KIWI: Kim Kool (1989, werkzaam bij Strootman Landschapsarchitecten) en Willemijn van Manen (1989, werkzaam bij ZUS)
Grounds of [In]justice adresseert het ontstane wantrouwen van de Nederlandse samenleving in de politiek, waarbij in dit geval wordt verwezen naar de toeslagenaffaire. Studio KIWI ziet dat het noodzakelijk is om een herstelproces voor deze vertrouwensbreuk in gang te zetten. Niet alleen voor de directe slachtoffers, maar ook voor het werken aan oplossingen voor omvangrijke vraagstukken waarvoor een landelijke aanpak en draagvlak nodig is, zoals het adequaat aanpakken van de gevolgen van klimaatverandering. Als mogelijk startpunt voor herstel stelt Studio KIWI daarom voor om de belastingdienst op een andere manier te verweven met de samenleving en daarbij de eenentwintig belastingkantoren te herontwerpen. De jury waardeerde deze gelaagde aanpak, waarin sociale vraagstukken zijn verbonden met de fysieke gebouwen om zo het genezingsproces te zoeken in zowel de materiële laag als de systeemverandering. Daarbij prees de jury de artistieke kwaliteit en de getoonde verbeeldingskracht van de inzending in beeld en het ruimtelijk statement. Hoe kunnen de beschreven sites onderdeel worden van het genezingsproces voorbij het inzetten van de plek als ruimte voor bezinning, maar als ruimtelijke interventie die op een actieve manier het vertrouwen in de fiscale dienst kan versterken?


Arna Mačkić (1988, medeoprichter Studio L A)
International Centre for Architectural Disaster appelleert aan de verantwoordelijkheid van architecten om de wonden van architectural disasters te genezen door het opzetten van een nieuw instituut. Daarbij ligt de architectonische focus op het herontwerpen van het gebouw waarin momenteel het Joegoslaviëtribunaal zit gehuisvest. Deze plek vormt het centrum van een genezingsproces dat start vanuit de gedachte van herstellende gerechtigheid: een proces gericht op bemiddeling in plaats van berechting. Dit wordt gedaan om de systemen achter de architecturale rampen aan het licht te brengen, een stem te geven aan de gedupeerden, om de schade te herstellen en om toe te werken naar ruimtelijke inzichten die een nieuwe architecturale beweging in gang kan zetten. De jury prees de originele aanpak die door het herontwerpen van een symbolisch gebouw een heel scala aan relevante locaties kan adresseren. Het ruimtelijke statement toont een helder voorstel en de jury was zeer te spreken over de gestructureerde en overtuigende tekst. Deze bood een directe kritiek op de positie die de professie inneemt. De jury benoemt dat eigenlijk alle rampen in potentie kunnen worden gezien als ‘architecturale’ rampen. Wat is nodig om een nieuwe wettelijke helende structuur op te zetten en hoe vertaalt zich dit naar een architecturale interventie die op dynamische wijze de dialoog aangaat met de verschillende stakeholders?

 

Meer informatie over de Prix de Rome 2022 is hier te lezen.

Delen